อาการผื่นคัน (ประดง) skin itching rashes eruptions

6 ปีที่ผ่านมา

โดย เจ้าของร้าน

อาการผื่นคัน : สาเหตุ

อาการผื่นคันเกิดจากสาเหตุหลายประการ ที่สำคัญ คือ การแพ้สิ่งกระตุ้นจากภายนอกและน้ำเหลืองเสีย อาการผื่นคันมักเกิดจากากรระคายเคืองที่ผิวหนังซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากสิ่งกระตุ้นที่เป็นปัจจัยภายนอก เช่น การเสียดสี การถูกเสื้อผ้ากดทับ อากาศที่ร้อนจัดหรือหนาวจัด แมลงกัด สารเคมี สบู่ แชมพู ผงซักฟอก ละอองฝุ่น ยาง พืชมีพิษ น้ำหอม โลชั่น เครื่องสำอาง สิ่งทอ เครื่องประดับ และอื่นๆ หรืออาจเกิดจากากรรับประทานอาหารทะเล ถั่ว เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลล์ และการรับประทานยา ซึ่งแต่ละคนจะมีความไวในการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นแตกต่างกันไป ทำให้เกิดปฏิกิริยาต่อต้านที่รุนแรงแตกต่างกัน การตอบสนองต่อการแพ้บางอย่างอาจรุนแรงมากจนทำให้เสียชีวิตได้ เช่น การแพ้ยาหรือสารเคมี

อาการผื่นคันที่เกิดจากปัจจัยภายนอก ถ้าเป็นไม่มาก สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการรับประทานยา การทายาบนบริเวณที่เป็นหรือการประคบเย็น ก็สามารถทำให้อาการทุเลาได้บ้าง แต่ถ้าเป็นมากและรักษาเท่าไหร่ก็ไม่หายขาดจากผื่นคันธรรมดากลายมาเป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังหรือลมพิษ คนไข้สามารถสันนิฐานได้เลยว่าเกิดจากปัจจัยภายในร่างกายของตัวเอง คือ ระบบภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือมากเกินไปที่ทำให้ร่างกายไวต่อสิ่งเร้ามากกว่าคนทั่วไป

"น้ำเหลืองเสีย" เป็นอีกสาเหตุสำคัญในการทำให้เกิดอาการผื่นคันตามผิวหนัง น้ำเหลืองเสียหรือความผิดปกติของน้ำเหลือง ทำให้เกิดอาการบวม บวมคัน แผลเปื่อย และพุพอง

โรคผื่นคันตามผิวหนังหรือตามภาษาชาวบ้าน เรียกว่า "โรคประดง" นั้นมีด้วยกันหลายชนิด ซึ่งจะเรียกต่างกันตามลักษณะของผื่น เช่น ประดงเลือด ประดงไฟ ประดงลม ประดงข้อ เป็นต้น ลักษณะของผื่นอาจขึ้นเป็นผื่นแดงเล็กๆ หรือขึ้นเป็นทางตามตัว ผื่นเม็ดเล็กสีค่อนข้างขาว ผื่นผุดขึ้นเป็นเม็ดเล็กๆ เป็นหมู่ๆ ห่างกัน ผื่นขึ้นเป็นเม็ดเล็กๆ คล้ายยุงกัดทั่วตัว หรือ ผื่นขึ้นคล้ายลมพิษ

วิธีแก้ไข
การป้องกันไม่ให้เกิดการแพ้ต้องพยายามหาว่าสิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดการแพ้คืออะไร และพยายามหลีกเลี่ยงการสัมผัส สิ่งกระตุ้นนั้น แต่หากไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้หรือเมื่อเกิดอาการขึ้นแล้ว การบำบัดรักษาอาการผื่นคันจากการแพ้ขึ้นอยู่กับความรุนแรงที่เกิดขึ้น ในปัจจุบันคนส่วนใหญ๋นิยมการรักษาด้วยการใช้ยาภายนอก หรือใช้ยาภายนอกร่วมกับการรับประทานยาอย่างไรก็ตามยาแก้แพ้บางชนิดมีส่วนผสมของสารสเตอรอย์ (Steroid) ซึ่งพิสูจน์แล้วว่ามีผลข้างเคียงต่อร่างกาย

คุณภาพของน้ำเหลืองในร่างกายมีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เพราะในน้ำเหลืองจะมีเซลล์เม็ดเลือดขาวปะปนอยู่ คนไข้ที่มีน้ำเหลืองไม่ดีมักจะมีปัญหาเกี่ยวกับผิวหนังอยู่เสมอ ถ้าไม่ได้รับการรักษาที่ต้นเหตุและรักษาตามอาการเท่านั้น จะต้องทรมานและหงุดหงิดกับอาการผื่นคันที่เป็นๆ หายๆ ไม่หายขาดซักที บางรายอาจต้องทานยากดอาการเป็นหลายสิบปีเลยทีเดียว ซึ่งในระยะยาวอาจทำให้อาการแย่ลงไปอีก

น้ำเหลืองเสียเกิดจากความผิดปกติของระบบน้ำเหลืองในร่างกาย ดังนั้นการใช้ยาภายนอกจึงเป็นการรักษาที่ปลายเหตุเท่านั้น การรักษาโดยการรับประทานยาจึงเป็นการรักษาที่เหมาะสมที่สุด

References :
1. สมุนไพร : ยาไทยที่ควรรู้. Bangkok: Amarin Printing and Publishing Plc.,1999.
2. หน่วยข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.
ศัพท์แพทย์แผนไทย. Bangkok: People Publishing, 1992.
3. วุฒิ วุฒิธรรมเวช. เภสัชกรรมไทย. Bangkok: Odeon Book, 1995.
4. ศูนย์ข้อมูลสุขภาพห้างขายยาตราเสือมังกร
5. BBC Health
6. สารานุกรม วิกิพีเดีย

ประดง, น้ำเหลืองเสีย, ผด, ผื่น, คัน